Ləyaqətlə yaşamaq qabiliyyəti haqqında

Kitabda Renesans dövrü qabaqcıl fransız mədəniyyə­ti­nin humanist və azadlıqsevərlik ideyaları öz par­laq əksini tapmışdır. Bədii-fəlsəfi janrda yazılan bu əsər­də Monten keçmişin və yaşadığı dövrün tarixi faktları ilə bağlı düşüncələrini və müəyyən ictimai mövqeyə məxsus olan insanlarla bağlı apardığı müşahidələri oxucularla bölüşür. Cəhalətə, dini fanatizmə qarşı çıxan yazıçı dövrünün bir sıra qayda-qanunlarını çox səmimi bir dillə tənqid edir. Skeptisizm, zərif fransız yumoru, həqiqilik əsərin diqqətçəkən məziyyətlərindəndir.

Böyük fransız yazıçısı və filosofu Mişel Monten 28 fevral 1533-ci ildə anadan olub. Bir zamanlar Bordonun meri olan atası Pyer Eykem İtaliya ilə müharibələrdə iştirak edir, “de Monten” zadəgan tituluna layiq görülür. Anası Antuanetta de Lopez Araqonda məskunlaşan yəhudi ailəsindən idi.
Uşaqlıqdan yaxşı təhsil almış Mişel Monten Tuluza Universitetini bitirdikdən sonra 21 yaşında məhkəmədə vəzifə alır. 1572-ci ildə 38 yaşında ikən üç kitabdan ibarət “Təcrübələr” əsərini yazmağa başlayır. İlk iki kitab 1580-ci ildə işıq üzü görür. 1580–1581-ci illərdə yazıçı İsveçrə, Almaniya, Avstriya və İtaliyaya səyahətə çıxır. Səyahət zamanı qələmə aldığı “Yol” qeydləri yalnız 1774-cü ildə çap olunur. Mişel Monten iki dəfə Bordonun meri seçilir. Esse yaradıcısı sayılan yazıçı 13 sentyabr 1592-ci ildə vəfat edir.