Dünya Bankası, her yerde. Dünyanın dört bir yanında, ama özellikle Üçüncü Dünya’da elini atmadığı bir alan neredeyse yok. Temel misyonunu yoksulluğu azaltmak olarak tarif ediyor.

Peki yoksulluğu ne ölçüde azaltabiliyor?

Bu kitap, bu sorunun yanıltıcılığından yola çıkıyor. Çünkü soruyu bu şekilde sormak, Dünya Bankası’nın eşitsiz ve adaletsiz bir sistemin önemli bir oyuncusu olduğunu gözden ırak tutmak sonucunu doğurabilir. Evet, kurulduğu yıldan bu yana Dünya Bankası uluslararası düzeyde ekonominin en belirleyici kuruluşlarından biri olmuştur ve dünyanın pek çok bölgesinde liberal ekonomik programların uygulanmasında, yoksul ülkelerin daha bağımlı bir hale getirilmesinde etkin bir rol üstlenmiştir. Dolayısıyla soruyu başka türlü sormak gerekir.

Dünya nüfusunun büyükçe bir bölümünü açlık ve hastalıkla baş başa bırakan, milyonlarca insanı ancak kölelikle bağdaşır bir çalışma düzeni içine sokan, çıkar, iktidar ve kâr güdüsüyle donanmış güçlerin içinde Dünya Bankası’nın yeri nedir?

Dünya Bankası: Yanılsamalar ve Gerçekler kitabı bu soruya yanıt verme amacı taşıyor. Kitapt özellikle Dünya Bankası’nın 90’lardan itibaren geliştirdiği stratejileri mercek altına alıyor. Banka’nın aynı zamanda siyasi, ideolojik ve kültürel bir kurum olduğu tezinden hareket ediyor ve onun hegemonik gücüne vurgu yapıyor.

Bugün Dünya Bankası’nın biçimlendirdiği, temel çerçevesini çizdiği politikaları bilmeden içinde yaşadığımız dünyayı tam olarak anlamamız mümkün değildir. Filiz Zabcı’nın yıllara yayılan titiz çalışmasının ürünü olan bu yoğun kitap, sorunun anlaşılmasına önemli bir katkı sunuyor.

Filiz Zabcı

Bücher